"Tuyakoʻz"

Barcha turkiy xalqlar, jumladan, o‘zbeklar madaniy merosida quroqli mozaika an’analari alohida o‘rin tutadi. Mahalliy urf-odatlarga ko’ra, bo’lajak kelinning sepiga quroq (pechwork) texnikasidan foydalangan holda tayyorlangan mahsulotlar: dasturxon, ko’rpa-to’shak, yostiq jildlari va devor pannollari qo’yilishi kerak edi. Ilgari sehrli xususiyatlar quroq texnikasi yordamida tayyorlangan mahsulotlarga tegishli edi. Ular balo-qazolardan saqlaydigan tumor hisoblangan. Odamlar ularni qiyqimlardan tikib, ulardan to’yda, bola tug’ilganda va boshqa muhim marosimlarda yomon ko’zdan, yovuz ruhlardan himoya qilish maqsadida foydalangan. Qiyqimlarning rangini tanlashga alohida e’tibor qaratilgan.

Mozaikali kompozitsiyalar ko’pincha kontrast ranglarga qurilgan bo’lib, bu mahsulotga dekorativ xususiyatni bergan. Kompozitsiyaning ichida qora va oq naqshlar ishlatilgan, ular ko’zmunchoq – yomon ko’zga qarshi tumorlar bilan bog’liq bo’lgan. Yomon ko’zdan saqlashdan tashqari, quroq uyg’unlik, sevgi va oilaviy baxtga ega bo’lish, ko’p farzandli bo’lish istagi bilan bog’liq muqaddas va ramziy ma’noga ega edi. Shuningdek, oilani va bolalar o’rtasidagi munosabatlarni mustahkamlash muhim deb hisoblangan. Quroqdagi asosiy elementlar handasaviy shakllardir: turli xil uchburchaklar, romblar, kvadratlar. Uchburchaklar tumorlarni eslatardi. Umuman olganda, barcha naqshlar tumor va yaxshi tilaklar bo’lib xizmat qilgan.