"Bodomgul"

Shahrisabz kashtalari naqshida to’pbarggul va turli yelpig’ichsimon yaproq shakllar, gulbarglar ko’rinishidagi o’simlik naqshli kompozitsiyalar asosiy o’rinni egallaydi. So’zananing xilma-xil o’simliklar va astral mavzudagi naqshlari real tabiat, samoviy jismlarning majoziy ko‘rinishi bo’lib, odamlarning dunyoqarashi bilan bog’liq edi. Ular oilaviy marosimlarda, ayniqsa, to’ylarda katta ahamiyat kasb etib, baxt tilaklari, unumdorlik ramzi, yosh oilani yomon ko’zlardan asrovchi o’ziga xos tumor bo’lib xizmat qilgan.

Shahrisabz kashtalarida keng qoʼllanuvchi naqshlardan biri – bodomgul deb ataluvchi bodom shaklidagi yirik naqshlar boʼlib, ular yorqin va toʼq rangdagi asosiy rang ustiga tikiladi va soʼzananing bezagiga unutilmas dekorativ ekspressiya taqdim etadi. Bodomgul naqshi xuddi qalampir naqshi kabi apotropeik maʼno kasb etadi, uni ham yangi kelin-kuyovlarni yomon ruhlar va koʼz tegishidan asrash uchun qoʼllashadi. Mahalliy aholining fikricha, yomon ruhlar va alvastilar achchiq, taxir va achishtiruvchi narsalardan qochadi. Shu boisdan, koʼpincha kichik bolalar yovvoyi togʼ bodomi magʼizlaridan yasalgan tumorlar taqib qoʼyishgan.