O’zbek kashtachiligining mashhurligi nafaqat uyni bezashdagi o’rni bilan, balki adatiy urf-odatlar va marosimlari bilan ham izohlanadi.
Kashtachilik asosan Xorazmdan tashqari O’zbekistonning shaharlarida va yirik qishloqlarida, qadimgi o’troq dehqonchilik bilan shug’ullanuvchi savdo va hunarmandchilik markazlarida keng tarqalgan. Shahar aholisida qo’lda tikilgan devorga ilinadigan so’zanalar katta edi va uyning hajmiga moslangan bo’lgan.
Bir maromda doira shaklidagi o’zgarib turadigan naqshlar so’zananing butun barcha joylariga tikilgan, Toshkentdan tashqari, Samarqand va Jizzax maktablari uchun bu xosdir, ammo ushbu markazlar naqshlari orqa ko’rinishining oxirigacha tikilmagan och rangi bilan ajralib turgan. Samarqand kashtasining rangi quyuqligi va qat’iy ranglardan foydalanilganligi bilan ajralib turadi.
Ushbu san’at asarining asosiy naqshlaridan biri bu lola bo’lib uning asl ma’nosi, xuddi barglar tasviri tushurilgan naqshlar kabi uzoq vaqtdan beri unutilgan. Keyinchalik bunday naqshlarni palak deya atashni boshlashdi. Qo’chqor oqgul naqshining ma’nosini ustalar qishloqlarda yashovchi ko’chmanchi va qishloq xududlarida yashovchilar bilan bog’lashgan.
O’zbekiston Respublikasi Amaliy san’at va hunarmandchilik tarixi davlat muzeyi (Toshkent)