O’zbekistonda ot minish qadim zamonlardan erkaklar uchun harakatlanishning yagona shakli bo’lib kelgan, ammo shahar aholisi uchun bu ijtimoiy mavqe masalasi edi. Boy-badavlat odamlar uchun otning baxmal yopinchiqlari tilla va kumush iplar bilan bezatilgan. Zardo’z kashtachilik yetakchilari buxorolik hunarmandlar bo’lib, ular amir saroyi va zodagonlar kiyim-kechaklari, otlari uchun yopinchiqlari va boshqa ko’plab buyumlarni tillarang ip bilan tikkanlar.
Yopinchiqlar – «daurlar» ikki toifaga bo’lingan. Birinchi toifaga amirning shaxsiy foydalanishi uchun mo’ljallangan «xosaklar» (arab tilidan o’girganda shaxsiy degani), ikkinchisiga esa «inomi» – amirga taqdim etiladigan sovg’a buyumlari kiradi. Yopinchiq ikki qismdan – to’rtburchak shakldagi nodir bezakli va trapetsiya shakldagi «xoni-zingah»dan iborat bo’lib, zardo’zi bilan naqshlangan, otning sag’risini qoplaydigan kattalikda bo’lgan. Yopinchiq zardo’zi kashtalarining bezaklari asosan o’simlik naqshlaridan iborat bo’lib, geometrik shakllar kamroq ishlatilgan.
Oʻzbekiston davlat sanʼat muzeyi