"Romb"

Gilamlarning oʻziga xos turlaridan biri bu, asosan, Surxondaryo, Qashqadaryo, Samarqand va Jizzax viloyatlari hunarmand ayollari tomonidan tayyorlangan uzun qoziqli julhirs gilamlari (soʻzma-soʻz ayiq terisi).

Mutaxassislarning fikriga ko’ra, julhirs yasash texnologiyasi silliq to’quvdan qoziq to’qishga o’tishni namoyish qiluvchi eng qadimiylaridan biri hisoblanadi.

Julhirlar kompozitsiyasi asosan arxaik naqshlar – to’g’ri yoki pog’onali romblar, sakkiz qirrali yulduzlar, olti burchakli va boshqalardan iborat. Zoomorf bezaklar ko’pincha hoshiyalarda – shoxlar tasviridan foydalaniladi.

Romb koinotning ramziy timsollaridan biri bo’lib, dunyoning barcha xalqlarining an’anaviy san’atida juda keng tarqalgan naqshdir. Arxeologik topilmalarga ko‘ra, O‘zbekiston hududida ushbu belgining qadimiyligini aniqlash mumkin. Ko’pincha romb boshqa quyosh belgilari bilan birgalikda tasvirlangan. Bunday motiflar qadimgi kosmogonik va sehrli tasvirlar bilan bog’langan va talisman sifatida xizmat qilgan.