Poytaxtdan bir necha o’n kilometr uzoqlikda joylashgan Toshkent va Pskent – ikkita asosiy markazni o’zida kasb etgan Toshkent maktabi o’zining yorqin xususiyati bilan ajralib turadi. Yirik kashtalardan eng katta devorga ilinadigan so’zanalardan foydalanilgan, aholi tomonidan oy-palak, yulduz-palak va ko’rpa ustiga solingan gulko’rpa deb nomlangan. Bu turdagi kashtado’zlik, ya’ni oy-palak bir uslubga solingan koinot manzarasini aks ettiradi. Ichida yulduz shaklida tikilgan naqshni o’z ichiga olgan to’pbarggul shaklidagi bezaklar yulduzli osmonni ifodalaydi va shunga mos ravishda yulduz-palak (ya’ni «yulduzli osmon», yulduz va falak so’zlaridan kelib chiqib) deb ataladi.
Orqa ko’rinishning yaxlit tikilishi Toshkent va Pskent palaklarining o’ziga xos xususiyatlaridan biri bo’lib, ularga tiniqlikni va xususiyatining ma’nodorligini beradi. Boshqa markazlarning kashtalaridan farqli o’laroq, Toshkent palaklarini tez tanib olish mumkin. Ularni to’q qizil orqa ko’rinishi va unda tasvirlangan va har xil joylashtirilgan oy va yulduzli doiralari – nishonlar bilan aniq ajralib turadi. Aholining xurofotlariga ko’ra, samoviy jismlar tumor deb sanalgan va ko’payish ma’nosini anglatgan. Shuning uchun, to’ylardagi marosimlarda ishlatilgan buyum sifatida ko’rilgan va yosh kelin-kuyov xonalarini yasatishgan.
Oʻzbekiston Davlat Sanʼat Muzeyi (Toshkent)