"Bodomcha – po'sti baliq"

Metalga ishlov berish san’ati qadim zamonlardan boshlab O’zbekiston hududida yashagan xalqlarning kundalik hayotida katta ahamiyat kasb etgan. Barcha turdagi metal buyumlar orasida eng koʼp tarqalgani o’yma naqshlar tushirilgan mis buyumlar bo’lgan.

Oldingi davrlarda misdan o’yib ishlangan buyumlar faqat kundalik turmushda ishlatilibgina qolmay, ulardan xonalarni bezatishda ham keng foydalanilgan. Bu buyumlar asosan ochiq tokchalar, tahmonlarga xona bezagi sifatida yasatilib, shu bilan xonadon egasining ijtimoiy maqomini bildirgan. Misdan yasalgan ro’zg’or buyumlari sirasiga patnislar, taom solinadigan turli hajmdagi tovoqlar, yuvinish uchun obkashlar, isiriqdonlar, shamdonlar, katta-kichik kosalar, tamakidonlar, siyohdonlar va boshqalar kiradi.

O’zbek mis o’ymakorligi buyumlarining naqshlari asosan o’simliklar, handasaviy-girihiy va zoomorfik mavzudagi nashqlardan iborat. Naqshlarda osmonu falak mavzusi, arab imlosidagi husnixat shakli va uy-ro’zg’or buyumlarining tasviri katta ahamiyat kasb etadi.

O’zbek misgar naqqoshlarining eng sevimli naqshlari o’simliklar shaklidan olingan islimiy naqshlardir. Handasaviy girihiy shakllar yordamchi bezak hisoblanib, me’moriy mavzuda nomlangan: g’isht, mehrob va shu kabi. Jonivorlar shaklidan olingan naqshlar esa quyidagicha nomlanadi: chashmi bulbul – bulbul ko’zi, qo’chqorak – qo’chqor shoxi, po’sti baliq – baliq tangachalari, zuluk – zuluk shakli, ilon izi – ilon izi, kapalak – kapalakning qanotlari shakli va h. k. Bunday naqshlar ko’proq buyumning kungira chekkasida ishlatiladi.