"Buta"

Samarqandning an’anaviy bezak kashtachiligi tarkib oʻlaroq turli-tuman.  “Ruidjo” (yangi kelin kuyov uchun choyshab) va “bolinpoʻsh” (yostiq uchun jild)dan iborat yotoq jamlanmasi har bir kelin sarposining ajralmas qismi boʻlgan. Kashtachilik namunalariga nazar soladigan boʻlsak, yangi kelin kuyovlarning yotoq jamlanmasiga alohida e’tibor qaratilganligini koʻrishimiz mumkin. Kashta mahsulotlari yaxshi niyat yohud himoya vositasi vazifasini oʻtovchi naqshlar bilan bezatilgan. Koʻrib turganimiz kashtaning uygʻun tarkibi bir necha qator boʻlib joylashgan koʻplab gulli butalardan iborat. Ushbu naqshni samarqandlik hunarmand kashtachilar Eron gilamlaridan ilhomlanib yaratganlar, degan tahminlar ham bor. Lekin bu gullar va naqshlar har bir kashtachi tomonidan alohida talqil qilingan. Ma’lumki, gullab turgan buta tasviri Sharq san’atining ommalashgan motivlaridan biri.

Ayrim tadqiqotchilar tomonidan ushbu ishlanmaga tabiat bilan bogʻliq ajoyib talqin berilgan: kashtadagi buta yoki novdalar asosi qalinroq boʻlib, yerdan chiqqan novda bir birini davom ettirib ketgan. Ushbu islimiy naqshlar tabiatning qayta tugʻiluvchanligi, hayotning davomiyligiga ishora boʻlgan.