"Islimi"

O‘zbek kashtachiligining mashhurligi nafaqat uy bezagida egallagan o‘rni bilan, balki o‘rnatilgan urf-odat va marosimlar bilan ham izohlanadi. Xorazmdan tashqari Soʻzana (igna soʻzidan) asosan Oʻzbekistonning qadimgi oʻtroq dehqonchilik madaniyatining shaharlari va yirik qishloqlarida, savdo va hunarmandchilik markazlarida tarqalgan. Shahar aholisi orasida qoʻlda tikilgan soʻzana pannolar turar joyning oʻlchamiga moslashgan holda katta boʻlgan.

Soʻzanani bezashda “rafida” yoki “rafidagul” nomli oʻziga xos gulli bezak tandirda non tayyorlashda qoʻlga kiyiladigan yostiqni anglatgan. Dastlab, naqsh boshqacha nomlangan, ammo vaqt o’tishi bilan u naqshning qandaydir obyekt bilan o’xshashligi bilan hunarmand ayollarning uyushmasi bilan bog’liq yangi ma’noga ega bo’ldi. Mazkur buralib chiqqan poyalar koʻrinishidagi bargli bezak hunarmandlarning sevimli motivi hisoblangan.