"Lola"

O‘zbek kashtachiligining mashhurligi nafaqat uyni bezashda egallagan o‘rni, balki  urf-odat va marosimlardagi o‘rni bilan izohlanadi. So‘zani (igna so‘zidan) Xorazmdan tashqari, asosan Ozbekistonning qadimgi oʻtroq dehqonchilik madaniyatining shahar va yirik qishloqlarida, savdo va hunarmandchilik markazlarida tarqalgan. Shahar aholisi orasida qo‘lda tikilgan So‘zani pannolari  turar-joy o‘lchamiga moslashtirilgan katta edi.

Samarqand buyumlarining  rang-barangligi qizg‘in va qat’iy rang sxemasi bilan ajralib turardi. Samarqand so‘zanada ham Jizzaxdagi kabi bezakli gulchambar bilan hoshiyalangan yirik to‘pbarggulga alohida e’tibor qaratilgan. Ushbu kompozitsiya bilan tikilgan kashta naqshlarining asl ma’nosi  – lola, girdobiy elementlar – qo‘riqchi vazifasini bajargan to‘pbarggullarning  atrofidagi jingalaklar kabi unutilgan.  Keyinchalik, bu jingalaklar kuchukbachcha  – (soʻzma-soʻz kuchukchalar) deb ataldi. Ayrim mutaxassislar naqshning ma’nosini zardushtiylik dini bilan bogʻlab, zardushtiylikda it insonni yovuz ruhlardan himoyachisi hisoblanganligini ta’kidlaydilar.