Ornament nomi yo’qolgan

Toshkentda yirik kashtali buyumlardan biri so’zanalar – mahalliy aholi tomonidan oy-palak, yulduz-palak deb atalgan devorga teng kattalikdagi pannolar – gulko’rpalar ishlatilgan. So’zana markazida quyosh yoki oyni anglatuvchi ritmik tarzda joylashtirilgan dumaloq to’pbarggul naqshlari keng tarqalgan. Oy-palak deb ataladigan bu turdagi so’zana tevarak olamni (aynan, oy, falakni) ifodalaydi. Xuddi shunday quyosh shakli va astral naqshlar kashtachilikning boshqa markazlari – Samarqand, Nurota, Buxoro, Jizzax so’zanalari va hunarmand ayollarining bezaklarida ham qo’llanilgan. Lekin faqat Toshkent kashtachiligida bu bezaklar anna shunday ustun mavqega ega bo’lib, samoviy nomlarga ega bo’lgan.

Qadimda xalq orasida oy ayol, onalik ramzi bo’lgan deb taxmin qilinadi. Balki shuning uchun ham xalq orasida kelinni “oypari” (oy yuzli pari)ga qiyoslaydilar.