O‘zbek kashtachiligining mashhurligi nafaqat uyni bezashda egallagan o‘rni, balki urf-odat va marosimlardagi o‘rni bilan izohlanadi. So‘zani (igna so‘zidan) Xorazmdan tashqari, asosan Ozbekistonning qadimgi oʻtroq dehqonchilik madaniyatining shahar va yirik qishloqlarida, savdo va hunarmandchilik markazlarida tarqalgan. Shahar aholisi orasida qo‘lda tikilgan So‘zani pannolari turar-joy o‘lchamiga moslashtirilgan katta edi.
Samarqand buyumlarining rang-barangligi qizg‘in va qat’iy rang sxemasi bilan ajralib turardi. Ushbu kompozitsiyasida biz so‘zananing tandirda non tayyorlashda qo‘lga kiyiladigan, yostiq degan ma’noni anglatuvchi “rapida” nomli, o‘ziga xos yirik gulli bezakni ko‘ramiz. Bunday nomlar hunarmand ayollar uyushmasi, ya’ni har bir naqshning biror bir narsaga o’xshashligi bilan bog‘liq edi.
Oʻzbekiston Davlat Sanʼat Muzeyi (Toshkent)