"Rafida"

O‘zbek kashtachiligining mashhurligi nafaqat uy bezagida egallagan o‘rni bilan, balki o‘rnatilgan urf-odat va marosimlar bilan ham izohlanadi. Soʻzananii (igna soʻzidan) Xorazmdan tashqari asosan Oʻzbekistonning qadimgi oʻtroq dehqonchilik madaniyatining shaharlari va yirik qishloqlarida, savdo va hunarmandchilik markazlarida tarqalgan.

Shahar aholisi orasida qoʻlda tikilgan soʻzana pannolari turar joy oʻlchamiga moslashgan holda katta boʻlgan. Samarqand mahsulotlarining rangi shiddatli va jiddiy rang sxemasi bilan ajralib turardi. Ushbu so’zananing kompozitsiyasida biz tandirda non tayyorlashda qo’lga kiyiladigan yostiqni anglatuvchi «rafida» nomli katta gulli bezakni ko’ramiz. Bunday nomlar hunarmand ayollar uyushmasi, ya’ni naqshning qandaydir obyekt bilan o’xshashligiga bog’liq edi.