"Tog'ora nusxa"

Toshkent kashtachiligida oʻrta maydonda katta gulqogʻozli palakning yana bir turi mavjud. Ular ko’proq prozaik nomga ega – tog’ora-palak. Ushbu rozetlarning konturlari kundalik hayotda keng qo’llaniladigan katta dumaloq havza – tog’ora nomi bilan bog’liq. Ilgari bunday palak qizpalak (“qizlik”, chunki u kelinning sepidagi majburiy buyum boʻlgan) yoki biroylikpalak (“bir oylik kashta tikish”) deb atalgan. Vaqt o’tishi bilan qadimiy ism va ramziy ma’lumotlar muqaddaslashtirilib, uy-ro’zg’or buyumlari bilan bog’langan bo’lishi mumkin.

Bunday Toshkent kashta pannolarining dekorida ko‘pincha ilon naqshi – zuluk mavjud bo‘lib, bu hunarmand ayollar o‘z kompozitsiyalarida suv elementi timsollarini yetkazishga harakat qilganliklaridan dalolat beradi. Fonning uzluksiz tikilganligi Toshkent va Pskent palaklarining xususiyatlaridan biri bo‘lib, bu asarlarga teksturali ekspressivlik beradi. Boshqa markazlardagi kashtachilikdan farqli o‘laroq, Toshkent to‘ra-palakini osongina tanib olish mumkin. U boy to’q-qizil fon bilan ajralib turadi, uning qarshisida burchaklarida to’rtta o’simta (tumor) bo’lgan katta oy doirasi – medalyon aniq ko’rinadi.