O‘zbek kashtachiligining mashhurligi nafaqat uy bezagida egallagan o‘rni bilan, balki o‘rnatilgan urf-odat va marosimlar bilan ham izohlanadi. Soʻzana (igna soʻzidan) Xorazmdan tashqari, asosan, Oʻzbekistonning qadimgi oʻtroq dehqonchilik madaniyatining shaharlari va yirik qishloqlarida, savdo va hunarmandchilik markazlarida tarqalgan. Samarqand mahsulotlarining rangi shiddatli va kontrastli rang sxemasi bilan ajralib turardi. Samarqand so‘zanasida katta rozetalarga alohida e’tibor berilgan. Bu kashta kompozitsiyasi Samarqand maktabi uchun oddiy bo‘lmagan 9 ta murakkab gulli to’pbargguldan iborat.
Hunarmand ayollar tomonidan ishlatiladigan o’simlik naqshlarining nomlari mahalliy o’simliklar va ularni o’rab turgan gullarga qarab tanlangan. Har bir hunarmand gullab-yashnagan bog’ning o’ziga xos qiyofasini yaratishga harakat qilgan. Barcha gul naqshlari oson taniladigan bog’ gullarining barcha turlarini tasvirlaydi. Soʻzananing bunday xayrixoh xususiyati yangi turmush qurganlar uchun uzoq va baxtli oilaviy hayotni anglatardi. Kompozitsiyaning ba’zi joylarida «qalampirnusxa» (qalampir) naqshidan foydalanish kashtaga sehrli himoya kuchini qoʻshgan, chunki mahalliy xurofotga ko’ra, achchiq qalampir oilani yovuz ruhlardan va ko’z tegishidan himoya qilgan.
Oʻzbekiston madaniyati tarixi davlat muzeyi (Samarqand)